Υπάρχουν 3 βασικοί τύποι ακουστικών βαρηκοίας που η ονομασία τους δόθηκε ανάλογα με την θέση που εφαρμόζονται.
Οπισθωτιαία (Β.Τ.Ε.) που εφαρμόζονται πίσω από το αυτί και συνδέονται με το κατάλληλο εκμαγείο.
Ενδωτιαία (Ι.Τ.Ε.) που εφαρμόζονται στον ακουστικό πόρο και μικρό μέρος τους καλύπτει και τον εξωτερικό πόρο.
Ενδοκαναλικά -Αθέατα (C.I.C.) που είναι μικρότερα σε μέγεθος και εφαρμόζονται μέσα στον ακουστικό πόρο.
Διακρίνονται επίσης ανάλογα με τον τρόπο επεξεργασίας του σήματος (τεχνολογίας τους) σε:
Ψηφιακά και Αναλογικά
Λειτουργικά το κάθε ακουστικό αποτελείται βασικά από τα κάτωθι:
- Μικρόφωνο: Λαμβάνει τα ηχητικά κύματα και τα μετατρέπει σε ηλεκτρικά σήματα.
- Μεγάφωνο: Ενισχύει αυτά τα σήματα.
- Ενισχυτή: Μετατρέπει τα ενισχυμένα σήματα σε ήχο.
- Μπαταρία: Δίνει την απαιτούμενη ενέργεια λειτουργίας
Στα οπισθωτιαία τύπου ακουστικά υπάρχουν και τα κάτωθι εξαρτήματα:
Γωνία: Στηρίζει το ακουστικό στο πτερύγιο.
Εκμαγείο: Τοποθετείται στον ακουστικό πόρο και διαμέσω αυτού ο ήχος μεταφέρεται στο τύμπανο.
Πλαστικό σωληνάκι: Στέλνει τον ήχο από το ακουστικό στο εκμαγείο.
Τα ηλεκτροακουστικά χαρακτηριστικά των ακουστικών είναι:
Το Ακουστικό κέρδοςή Ακουστική Ενίσχυση (Gain) σε dBHL. Είναι η διαφορά της έντασης σε dB, μεταξύ του εξερχόμενου ενισχυμένου ήχου και του εισερχόμενου ήχου στο μικρόφωνο. Αυτό βασικά αντισταθμίζει την ακουστικά απώλεια, είναι μεταβλητό και η ρύθμισή του γίνεται αυτόματα ή από τον χρήστη με ειδικό ρυθμιστή (ποντεσιόμετρο έντασης).
Η Τελική Ενίσχυση Εξόδου ή Ακουστική Ενίσχυση (Output) σε dBSPL. Είναι η μέγιστη ενίσχυση του ακουστικού σε dBSPL και αναφέρεται μόνο στην ένταση του εξερχόμενου ενισχυμένου ήχου. Μεταβολή της μπορεί να γίνει είτε με ρύθμισή του, ή με ρύθμιση των παραμέτρων PC ή AGC η οποία όμως επιφέρει συνήθως και μια μικρή μεταβολή στο ακουστικό κέρδος.
Το Φάσμα Συχνοτήτων (FrequencyResponse) σε Hz. Είναι τα όρια, ελάχιστο και μέγιστο, σε Hz, μέσα στα οποία το ακουστικό δίνει το ακουστικό κέρδος και την τελική ενίσχυση εξόδου, ενώ οι τιμές τους δεν είναι σταθερές σε όλο το φάσμα αυτό.Βασικές ενδείξεις εφαρμογής των οπισθωτιαίων – ενδωτιαίων – ενδοκαναλικών ακουστικών κατά περίπτωση βαρηκοίας και ηλικία.
Οι ενδείξεις Εφαρμογής Οπισθωτιαίου Τύπου είναι:
- Στην Παιδική Βαρηκοΐα
- Για κάθε μορφή και βαθμό βαρηκοΐας και για βαρηκοΐεςάνω των 85dB όπου συνήθως αποτελεί και την μοναδική ένδειξη εφαρμογής
- Σε ηλικιωμένα άτομα
- Σε άτομα που παρουσιάζουν δυσκολία χειρισμού
- Σε άτομα με μορφολογικά δύσκολο ακουστικό πόρο
- Τα οπισθωτιαίου τύπου ακουστικά εφαρμόζονται πάντοτε με το κατάλληλο κατά περίπτωση εκμαγείο.
Οι Ενδείξεις Εφαρμογής Ενδωτιαίου Τύπου είναι
Για κάθε μορφή και βαθμό βαρηκοΐας μέχρι του επιπέδου των80-85 dB
Σε ειδικές περιπτώσεις της παιδικής Βαρηκοΐας για ηλικίες άνω των 8 ετών, σε συνεργασία με τον θεράποντα Ω.Ρ.Λ. ιατρό και τους γονείς
Σε άτομα με μορφολογικά κατάλληλο ακουστικό πόρο
Σε άτομα που ζουν και εργάζονται σε χώρους με πολύ υγρασία, σκόνες κτλ και σε άτομα που ιδρώνουν πάρα πολύ
Σε άτομα με έντονα προβλήματα εμφάνισης και αισθητικής εφ’ όσον η βαρηκοΐα τους είναι η κατάλληλη για την εφαρμογή.
Οι Ενδείξεις Εφαρμογής Ενδοκαναλικού – Αθέατου Τύπου είναι
- Ακριβώς οι ίδιες όπως και στις περιπτώσεις ενδωτιαίου τύπου αλλά για βαρηκοΐες μέχρι του επιπέδου των 70-75 dB.
- Στις περιπτώσεις της παιδικής βαρηκοΐας για ηλικίες άνω των 10-12 ετών σε συνεργασία με τον θεράποντα Ω.Ρ.Λ. Ιατρό και τους γονείς.
Βασικά κριτήρια επιλογής ρύθμισης και εφαρμογής σε παιδιά και ενήλικες.
Βασικά Κριτήρια Επιλογής των Ακουστικών
Το βασικότερο κριτήριο επιλογής του κατάλληλου για κάθε περίπτωση Ακουστικού Βαρηκοΐας, αποτελούν τα στοιχεία του εκάστοτε Ακοογράμματος (Αερίνη και Οστεΐνη μέτρηση) που καθορίζουν τον Βαθμό και τον Τύπο τηςΒαρηκοΐας. Βασικό επίσης στοιχείο για την εφαρμογή αποτελεί και η μέτρηση της “ουδό πόνου”‘ UCL, προκειμένου να καθοριστεί η Δυναμική Περιοχή (DynamicRange) λειτουργίας και ρύθμισης τουακουστικού.
Με τη σωστή χρήση αυτών των στοιχείων δύνανται να προσδιοριστούν με μεγάλη ακρίβεια οι τεχνικές προδιαγραφές και τα χαρακτηριστικά (Τύπος, Μέγεθος, Ρυθμίσεις) που πρέπει να έχει το ακουστικό σε κάθε περίπτωση.
Σημαντικά επίσης κριτήρια επιλογής τους είναι:
- Η Ένδειξη για μονόπλευρη ή αμφίπλευρη εφαρμογή
- Το εύροςκαι η μορφολογία του έξω ακουστικού πόρου
- Το ιστορικό, ο χαρακτήρας και η ψυχολογία του βαρήκοου
- Η ηλικία, η επαγγελματική δραστηριότητα, τοσυγγενικό, οικογενειακό και κοινωνικό περιβάλλον και ο τόπος κατοικίας του
- Η ικανότητα στις λεπτές κινήσεις των δακτύλων για τη σωστή και εύκολη τοποθέτηση καθώς και για την χρήση και συντήρηση του ακουστικού
- Οι οικονομικές δυνατότητες και οι καλύψεις των διαφόρων ασφαλιστικών ταμείων.
Βασικά στοιχεία για την σωστή επιλογή και εφαρμογή των ακουστικών
Στις περισσότερες των περιπτώσεις εφαρμογής σε ενήλικες με βαρηκοΐα άνω των 60dB επειδή εφαρμόζεται δυστυχώς μόνο ένα ακουστικό, επιλέγουμε συνήθως το αυτί με την μικρότερη ακουστική απώλεια. Όταν όμως η βαρηκοΐα είναι μικρότερη των 50-55 dB και στα δυο αυτιά , μπορούμε να επιλέξουμε το “χειρότερο” από αυτά προκειμένου να δέχονται ερεθίσματα και τα δυο. Τέλος στις περιπτώσεις συμμετρικής βαρηκοΐας επιλέγουμε το αυτί εκείνο από την πλευρά που ο βαρήκοος χρησιμοποιεί το χέρι του καλύτερα και έχει την αίσθηση καλύτερης βελτίωσης της ακοής του μετά τη διαδικασία δοκιμής.
Στις περιπτώσεις της συνύπαρξης εμβοών και βαρηκοΐας υπάρχει μεγάλη πιθανότητα μείωσης ή και πλήρους κάλυψης των εμβοών, στο αυτί όμως που ενισχύεται με το ακουστικό. Στις περιπτώσεις αυτές θα πρέπει η δοκιμή του ακουστικού να γίνεται με το εκμαγείο, για να μην υπάρχουν απώλειες και λανθασμένη εκτίμηση.
Στις περιπτώσεις της παιδικής βαρηκοΐας εφαρμόζονται πάντοτε δυο (2) ακουστικά για καλύτερη, γρηγορότερη και ποιοτικότερη ανάπτυξη του λόγου και της ομιλίας.
Φροντίζουμε πάντοτε με την κατάλληλη ρύθμιση ναμειώνουμε την ακουστική πίεση δηλαδή την έξοδο του ακουστικού, έτσι ώστε η πίεση που δέχονται τα αυτιά να μην είναι πολύ μεγάλη και να δημιουργήσει πιθανό πρόβλημα (κάματος ή υπέρ ενίσχυση), λόγω του μικρού μεγέθους του ακουστικού πόρου των παιδιών. Αυτό συμβαίνει γιατί όλες οι εργοστασιακές προδιαγραφές των ακουστικών είναικαθορισμένες με 2 cm3 που είναι η χωρητικότητα του ακουστικού πόρου των ενηλίκων, ενώ των παιδιών είναι περίπου 1 cm3.
Τα ακουστικά που εφαρμόζονται σε παιδιά θα πρέπει να έχουν ιδιαίτερα τεχνικά και λειτουργικά χαρακτηριστικά όπως:
- Μεγάλο φάσμα συχνοτήτων ώστε να συλλέγονται όσο το δυνατόν περισσότερα ηχητικά μηνύματα
- Ακουστική Ενίσχυση και Ακουστικά Πίεση ανάλογη με την ακοολογική εξέταση.
- Να έχουν δυνατότητα πολλών ρυθμίσεων των παραμέτρων και των χαρακτηριστικών.
- Να έχουν δυνατότητα αυτόματης ρύθμισης της έντασης του ήχου.
- Να είναι όσο το δυνατόν λεπτά, μικρά και ανατομικά σε μέγεθος (ανάλογα με την εκάστοτε βαρηκοΐα) εύκολα στις ρυθμίσεις και στην χρήση τους.
- Να διαθέτουν ακουστική είσοδο (Audio – input) για σύνδεση με εκπαιδευτικά συστήματα FM και άλλες ηχητικές πηγές όταν απαιτείται (οπισθωτιαίου τύπου).
- Να έχουν δυνατότητα εφαρμογής με παιδικές (μικρές) γωνίες όταν απαιτείται για καλύτερη εφαρμογή (οπισθωτιαίου τύπου).
- Όλα τα ανωτέρω οδηγούν στην πρόταση για επιλογή και εφαρμογή ψηφιακών ακουστικών, που αποτελούν την πιο ενδεδειγμένη λύση, στον ευαίσθητο αυτό τομέα.
